Theo quy định trong thông tư 96 năm 2015 với các Doanh nghiệp không kinh doanh dịch vụ vận tải có xe Oto từ 9 chổ ngồi trở xuống giá trị xe được trích khâu hao tối đa là 1.6 tỷ. Khấu hao của phần nguyên giá vượt trên 1.6 tỷ thì bị loại, điều này chắc ai cũng biết. Sở dĩ có quy định này là để giới hạn việc cá nhân Công ty mua xe đắt tiền dùng vào mục đích cá nhân, không phục vụ sản xuất kinh doanh nhưng đưa vào chi phí tính thuế. Việc giới hạn này là hợp lý và phổ biến và ai hấu như cũng biết. Tuy nhiên có một câu hỏi đặt ra là nếu xe trong quá trình sử dụng thì chi phí khấu hao của phần nguyên giá vượt trên 1.6 tỷ sẽ bị loại, nhưng khi thanh lý xe thì giá trị còn lại xử lý như thế nào? Khi thanh lý xe thì phần chi phí giá trị còn lại được trừ sẽ tính trên tổng giá trị còn lại của xe hay chỉ tính giá trị còn lại tương ứng với 1.6 tỷ?

    Để xử lý vấn đề này thì trong mục e khoản 2.2 điều 4 thông tư 96 năm 2015 quy định như sau: “Trường hợp doanh nghiệp có chuyển nhượng, thanh lý xe ô tô chở người từ 9 chỗ ngồi trở xuống thì giá trị còn lại của xe được xác định bằng nguyên giá thực mua tài sản cố định trừ (-) số khấu hao lũy kế của tài sản cố định theo chế độ quản lý sử dụng và trích khấu hao tài sản cố định tính đến thời điểm chuyển nhượng, thanh lý xe.” Như vậy quy định giới hạn chi phí khấu hao khi xe còn sử dụng, nhưng khi xe thanh lý thì giá trị còn lại được tính trên toàn bộ nguyên giá xe không bị giới hạn nữa. Vì sao lại như vậy? Vì khi thanh lý sẽ có thu nhập từ thanh lý tương ứng (ở 711), thu nhập này được tính theo giá thị trường tương ứng với giá trị của xe, nếu khống chế chi phí giá trị còn lại theo mức 1,6 tỷ như khi còn khấu hao thì hoàn toàn không phù hợp. Một chiếc xe 10 tỷ đem đi thanh lý thì thu nhập thu về phải tương giá trị xe 10 tỷ, nếu khống chế chi phí thanh lý theo mức 1.6 tỷ là hoàn toàn không phù hợp, vì vậy quy định cho ghi nhận toàn bộ giá trị còn lại vào chi phí được trừ trong trường hợp thanh lý xe. Khi sử dụng thì khống chế khấu hao, nhưng khi thanh lý thì không khống chế giá trị còn lại. Để hiểu rõ chổ này thì chúng ta xem xét ví dụ sau:

    Công ty B không kinh doanh dịch vụ vận tải có xe ô tô 7 chổ nguyên giá 12 tỷ mua vào ngày đầu năm. Xe khấu hao theo khung 6 năm => 1 năm 2 tỷ. Xe sử dụng được 1 năm thì vào cuối năm Công ty B bán thanh lý với giá 9 tỷ. Trong trường hợp này tổng chi phí khấu hao trong năm khi sử dụng xe sẽ là 12/6 = 2 tỷ (trong đó chi phí khấu hao được trừ = 1.6/6 = 0,27 tỷ; chi phí khấu hao bị loại là 1,73 tỷ). Tổng giá trị còn lại của xe tại ngày cuối năm là 10 sẽ được ghi nhận vào tài khoản 811 khi thanh lý và được trừ toàn bộ khi tính thuế TNDN.